टिम्मुर खेती : न बाँदरले खाने डर, न बिग्रिएला भन्ने पिर
रामेछाप । तपाईँको जमिनमा बाँदरले दुःख दिएर खेती नै लगाउन छाड्नु भएको छ ? अथवा काम गर्ने मान्छे नभएर जमिन त्यतिकै बँझिएको छ ?
अब चिन्ता नगर्नुस्, बाँझो जमिनमा टिम्मुर खेती लगाउनुस्, मनग्य आम्दानी लिनुस् । न बाँदरले खाला भन्ने डर, न समयमा बिक्री नभएर बिग्रिएला भन्ने डर । जत्र् िउब्जाए पनि बिक्री हुन्छ, स्वदेशमा बिक्री नभए विदेशमा हुन्छ, त्यो पनि राम्रो मूल्यमा ।
काम गर्ने मानिस नहुँदा पहाडका जमिनहरू दिनदिनै बाझिँदै छन् । त्यस्तो जमिनमा एक पटक लगाएपछि वर्षौँसम्म आम्दानी लिन सकिने बिरुवा टिम्मुर लगाउने हो भने निरन्तर आम्दानी हुन सक्छ ।
यस्तै एक पटक लगाएपछि निरन्तर आम्दानी हुने र बाँदर लगायतका जङ्गली जनावरले पनि दुःख नदिने नगदे बालीको रूपमा टिम्मुर खेती देखिएको छ ।
बहुउपयोगी मसला र आयुर्वेदिक औषधिको रूपमा समेत प्रयोग हुने टिम्मुरको नेपाल र चीन लगायतका अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा उच्च माग रहेको छ ।
टिम्मुरको खेती बेसीदेखि माथिल्लो लेकाली भेगमा समेत हुने गरेको छ । तथापि गुणस्तरको हिसाबले जति माथिल्लो भागमा उत्पादन भयो त्यति नै गुणस्तरीय हुने विश्वास गरिन्छ ।
रामेछापको खाँडादेवी गाउँपालिकामा पनि टिम्मुरको राम्रो उत्पादन हुने गरेको खाँडादेवी गाउँपालिका–८ का किसान सिंहबहादुर तामाङ बताउँछन् । एक पटक लगाएको टिम्मुरको बोटले ३) वर्ष बढी उत्पादन दिने तामाङको भनाइ छ । उनको बारीमा लगाएको एउटा बोट टिम्मुरले लगातार २५ वर्षदेखि उत्पादन दिँदै आएको छ ।
उत्पादित टिम्मुर गाउँबाट नै ५ सय रुपैयाँ मानाको दरले बिक्री हुने उहाँले बताउनुभयाे । एउटा बोटमा दुई पाथी बढी टिम्मुर फल्ने र त्यसबाट ७ देखि १० हजार रुपैयाँ आम्दानी गर्न सकिन्छ ।
तामाङले टिम्मुरका फल मात्र होइन बिरुवा समेत उत्पादन गरेर बिक्री गर्ने गरेका छन् । एउटा बिरुवा ५० रुपैयाँको दरले बिक्री गर्ने गरेको उहाँले बताउनुभयाे । टिम्मुरको बिरुवाका माग गाउँमा नै उच्च रहेको उहाँको भनाइ छ । ‘यस वर्ष ५ सय बिरुवा उत्पादन गरेको थिएँ, सबै सकियो’, उहाँले भन्नुभयाे ।
किसानको मागलाई ध्यानमा राखी खाँडादेवी गाउँपालिकाले पनि वन कार्यालयसँग समन्वय गरेर यस वर्ष केही टिम्मुरका बिरुवा वितरण गरेको छ । तर किसानको माग अधिक भएकोले माग अनुसारका बिरुवा पुर्याउन नसकेको गाउँपालिका अध्यक्ष ज्ञानकुमार श्रेष्ठले बताउनुभयाे ।
टिम्मुरका दानालाई टिपेर सुकाएपछि लामो समयसम्म भण्डारण गरेर राख्न पनि सकिन्छ । त्यसैले यो तुरुन्तै बिक्री भएन भन्ने डर पनि हुँदैन । भण्डारण गरेर उपयुक्त र राम्रो भाउ आएको समयमा यसलाई बिक्री गर्न सकिन्छ ।
